بایگانی‌ها

پایان یک دوران سپری شده

هنرمند دلسوز جامعه خویش است
هنرمند دلسوز جامعه خویش است

در نقطه پایان یک دوران قرار داریم؛ با آمدن نسل تازه‌ای که تلاش دارد باورهای خود را با صدای بلند فریاد بزند و دیدگاه خود را مطرح کند. اما در میان این حوادث دو نکته بسیار حائز اهمیت است. نخست، اینکه چرا به این لحظه تاریخی رسیده‌ایم؟ و دوم اینکه نقش سینما در این برهه تاریخی چه خواهد بود؟

درباره نکته اول باید گفت که نبود ساختارهای درست در حاکمیت ایران منجر به نشنیدن صدای نسل‌های مختلف متولد بعد از انقلاب شد و همزمان‌ عدم توجه به دلسوزی‌های نخبگان و نقدناپذیری مسئولان در برخورد با نظرات مختلف اهالی موثر کشور، منجر به آن شد که ناگهان مدیران با نسلی مواجه شوند که هیچ اشتراکی مابین باورهای آن‌ها و تفکرات مسئولان وجود ندارد و همین صاحبان قدرت را به تعجب واداشته است.

اگرچه مدیران تلاش دارند که متولدین دهه‌های اخیر ایران را با آرمان‌ها و ذهینت مورد نظر خود همراه کنند، متوجه یک نکته اساسی نیستند؛ اینکه که هیچ انسانی به شکل دستوری و خشونت‌آمیز باور هیچ انسان دیگری را نمی‌پذیرد و وقتی در تمام این سال‌ها ما شاهد محدودیت ابزارهای فرهنگی، سانسورهای گسترده و انواع فشار‌ها بر روی اقشار متفاوت مردم هستیم، قدرت فرهنگی کشور عملا از کار افتاده و باعث شده است که مابین این نسل تازه و تصویر آن‌ها در آثار هنری اختلاف جدی وجود بیاید و عملا ابزارهای فرهنگی در برابر درک خواسته‌های آن‌ها عاجز باشند. در چنین شرایطی پر کردن شکاف مابین مسئولان و نسل‌های تازه غیر‌ممکن به نظر می‌رسد.

اما درباره نکته دوم؛ اینکه که سینما در چنین شرایطی چه باید بکند؟ باید این موضوع را بیان کرد که سینمای ایران چاره‌ای به جز بازنگری و تغییر ساختار خود ندارد. طی این سال‌ها توجه فیلمسازان همواره به نسل دهه شصتی‌ها بود که به نوعی سینمای ایران در دل تفکرات آن دهه بال‌ و پر گرفت. همین توجه پیش از اندازه سینمای اجتماعی ما به این نسل منجر شد که ارتباط مابین سینما با افرادی که بعد از دهه هفتاد متولد شده بودند، کاملا قطع شود و تصویری که از این افراد در فیلم‌های ما به نمایش درمی‌آمد، بیشتر شباهت به متولدین دهه شصت را داشته باشد.

همین نشان‌دهنده آن است که اگر قرار باشد سینمای ما در دوران تازه به حیات خود ادامه دهد، لازم است که فیلمسازان ما ارتباط خود را با نسل‌های جدید بیشتر کنند و درباره آن‌ها مطالعه عمیق‌تری داشته باشند. همزمان در صورتی که نظام سانسور فعلی ادامه پیدا کند، بدون شک سینمای ایران به دلیل بی‌ربط بودن به شرایط اجتماعی امروز نابود خواهد شد.