تکتم نوبخت
ژاک اودیار کارگردان فرانسوی، از چهره های ثابت جشنواره کن که امسال برای پنجمین بار با فیلم «پاریس منطقه 13» در رقابت ها حضور دارد راوی قهرمان های شکست خورده ای است که دست و پا زدن دایمی آنها در یک تجربه تروماتیک از جنگ و خشونت ناشی از آن، رستگاری را برای آنها ناممکن می کند. نحوه زیست مهاجران فرانسوی که در سالهای اخیر یکی از مضمون های اصلی آثار این فیلسماز بوده اند، فراگیری خشونت در جوامعی مدرن را به موازات خشونت در جوامع جنگ زده خاطر نشان می کند که با ورود به مدرنیته تنها شکل و شمایل زندگی در آنها تغییر کرده است و واپس زدگی های روانی انسان ها دریک چرخه فرسایشی از شکست و ناکامی در یافتن زیست بهتر، راه بر هر روزنه امیدی می بندد . فیلم تازه او«پاریس منطقه 13» نیز نگاهی است به مفهوم عشق در جهانی که تمام مفاهیم انسانی در آن تغییر ماهیت داده و باز تولید شده اند. روایت فیلم درباره چهار دوست است که تعامل میان آنها از عشق به رفاقت در رفت و آمد است. این فیلم از مجموعه داستان های کوتاه گرافیکی «کشتن و مرگ» اثر کاریکاتوریست فرانسوی آدریان تومین اقتباس شده است. اودیار در این فیلم که منتقدان آن را یک داستان عاشقانه قرن بیست و یکمی توصیف کرده اند مفهوم عشق را در مدرنیته به روشی جسورانه و عریان به تصویر می کشد.
او که در 2009 با فیلم «یک پیامبر» جایزه بزرگ کن را به دست بیاورد با نگاه آسیب شناسانه خود به مضمون های اجتماعی و سیاسی بر سر زبان ها افتاد. روایتی درباره یک جوان عرب تبار که با حبس در زندان تبدیل به یکی از مافیای زندان های فرانسه می شود. انتخاب برشی از زندگی پناهندگان و مردم به حاشیه رانده در این روایت ، دوربین کاونده و ثبت واقع گرایانه رویدادها که شمایلی مستند گونه به کنش ها می دهد، سالها بعد در «دیپان» فیلم بعدی او در 2015 تکرار شد.
دیپان که در کن همان سال به نمایش در آمد روایت یکی از شورشیان در جنگ های داخلی سریلانکاست که پناهده فرانسه می شود، در سرزمینی که به عنوان یک مامن برای پناهجویان و نمادی از امید تلقی می شود. اما زنجیره خشونت همچنان حاکم بر زیست این شخصیت ها و حاکم بر فضای فیلم است تا یادآور شود که هیچ پایانی را برای جنگ در هیچ جغرافیایی را متصور نمی شود .اودیار که یک خط داستانی اصلی را برای پرداختن به زندگی مردمی به حاشیه رانده انتخاب می کند و با پرهیز ار خرده پیرنگ ها به شخصیت هایش عمق بیشتری می دهد، با عدم استفاده از موسیقی خارج از متن که یکی از مولفه های اصلی سینمای اوست به فیلم هایش خاصیتی واقع گرایانه می بخشد.
ژاک اودیار که در یک خانواده سینمایی متولد شده است و اولین حضور او در کن با فیلم «ببینید چگونه سقوط می کنند» بود که در هفته منتقدان بین المللی سال 1994 به نمابش در آمد، تا کنون در این جشنواره کم و بیش حضوری همیشگی داشته. او بعد از ساخت اولین فیلمش با دو فیلم بعدی اش در کن حضور داشت و به شهرت جهانی رسید. او در 1996 با « یک قهرما ن خود ساخته» جایزه بهترین فیلمنامه کن را کسب کرد و در 2009 با «یک پیامبر» جایزه بزرگ کن را به دست آورد. اودیار بعد از آن در سال 2012 با «زنگار و استخوان» در رقابت ها حاضر بود و در سال 2015 با «دیپان» نخل طلای کن را تصاحب کرد.
..