چارلز برایت
ترجمه اردوان وزیری
بعد از لغو فستیوال فیلم کن در سال 2020 و برگزاری دیرهنگام و با تاخیر آن در 2021،این فستیوال معتبر دوباره به مدار سابق خود برگشته و هفتاد و پنجمین دوره آن از هفدهم ماه می (بیست‌و‌هفتم اردیبهشت) تا 28 می (هفت خرداد) در فرنچ ریویه‌را،منطقه ساحلی جنوب شرقی فرانسه برگزار خواهد شد.در این دوره 18 فیلم برای دریافت جایزه نخل طلا با هم رقابت می‌کنند.سال گذشته این افتخار نصیب تریلر فرانسوی تیتان به کارگردانی جولیا دوکورنو شد.سابقه حضور فیلم‌سازان در دوره‌های قبلی کن گاهی اوقات می‌تواند ایده‌‌ای از این که کدام‌یک از آن‌ها موقعیت بهتری برای دریافت نخل طلا دارند در اختیار ما قرار دهد.به عنوان مثال،در بین فیلم‌هایی که امسال در بخش اصلی با هم رقابت می‌کنند هفت فیلم ساخته کارگردان‌هایی است که قبلا موفق به دریافت جوایزی از بخش اصلی شده و چهار نفر از آن‌ها نخل طلا گرفته‌اند و به همین علت است که می‌دانیم هیئت داوران به آثار این فیلم‌سازان علاقه‌مند بوده‌اند.پنج نفر از این کارگردان‌ها برای اولین بار است که آثارشان در بخش اصلی به نمایش درمی‌آید.در ادامه به بررسی کوتاه 18 فیلم مطرح حاضر در رقابت اصلی امسال و سابقه حضور کارگردان هر یک از فیلم‌ها در این رویداد معتبر می‌پردازیم.
علی عباسی(عنکبوت مقدس)
این کارگردان ایرانی-دانمارکی با داستان مردی ظاهرالصلاح که به دنبال “پاک‌سازی“ خیابان‌های یک شهر مذهبی ایران از زن‌های خیابانی روسپی است اما فقدان علاقه و توجه عمومی به این کار او را در انجام ماموریتش نا امید می‌کند برای اولین بار در بخش اصلی رقابت کن حضور دارد.عباسی قبلا فقط یک بار در سال 2018 در کن حضور داشت و فیلم مرز به کارگردانی او در بخش نوعی نگاه به نمایش در آمد و جایزه اصلی این بخش را دریافت کرد.این فیلم بعدا نامزد دریافت اسکار بهترین چهره‌پردازی و طراحی مو نیز شد.
دیوید کراننبرگ(جنایت‌های آینده)
فیلم‌ساز اسطوره‌ای کانادایی برای ششمین بار در این فستیوال حضور دارد.جدیدترین فیلم او داستانی است که در آینده نزدیک رخ می‌دهد،جایی که انسان‌ها مجبورند خودشان را با محیط برساخته‌ی اطراف‌شان وفق دهند که همین امر سبب تحول آن‌ها و تغییر بنیان بیولوژیک‌شان می‌شود.کریستن استوارت،ویگو مورتنسن و لئا سِدو بازی‌گران این فیلم هستند.اولین حضور کراننبرگ در کن با فیلم تصادف در 1996 بود که جایزه هیئت داوران را به خود اختصاص داد. سایر فیلم‌های به نمایش درآمده او در این فستیوال عبارتند از عنکبوت(2002)،تاریخچه خشونت(2005)،کوسموپولیس(2012) و نقشه ستارگان(2014) که این فیلم جایزه بهترین هنرپیشه زن را برای جولین مور به ارمغان آورد.
ژان پی‌یر و لوک داردن(توری و لوکیتا)
برادران بلژیکی نهمین بار است که طی 23 سال دوباره به کن برمی‌گردند.آخرین فیلم آن‌ها درباره یک پسر جوان و یک دختر نوجوان آفریقایی است که تلاش می‌کنند در مواجهه با موقعیت‌های ظالمانه و بی‌رحمانه رابطه دوستی‌شان را دست نخورده حفظ کنند.اولین فیلم آن‌ها رٌزتا بود که در 1999 در کن به نمایش درآمد و موفق به دریافت نخل طلا و بهترین بازی‌گر زن برای امیلی دکونه(مشترک با سِوِرین کانل در فیلم انسانیت) شد.در سال 2002 فیلم پسر جایزه بهترین هنرپیشه مرد را برای اولیویه گٌرمه به ارمغان آورد و این دو برادر در 2005 با فیلم بچه برای دومین بار موفق به دریافت نخل طلا شدند.فیلم سکوت لورنا جایزه بهترین فیلم‌نامه را در 2008 به خود اختصاص داد و بچه‌ای با یک دوچرخه نیز برنده جایزه بزرگ سال 2011 کن شد.دو فیلم بعدی آن‌ها دو روز،یک شب(2014) و دختر ناشناس(2016) جایزه‌ای نگرفت اما این دو برادر در سال 2019 با فیلم احمد جوان به کن برگشتند و جایزه بهترین کارگردانی را دریافت کردند.
کلر دنی(ستاره‌ها در ظهر)
این کارگردان فرانسوی محبوب با دومین فیلمی که تا به حال از او در بخش رقابتی به نمایش در می‌آید به کن آمده است.اثر تازه وی که در سال 1984 در نیکاراگوئه می‌گذرد داستان یک تاجر انگلیسی و یک ژورنالیست آمریکایی را روایت می‌کند که رابطه عاشقانه‌ای با هم آغاز می‌کنند اما وقتی گرفتار رازها و دروغ‌های زیادی می‌شوند باید تلاش کنند از کشور بگریزند.مارگارت کوآلی و جو آلوین بازی‌گران فیلم هستند.آخرین باری که دنی برای دریافت نخل طلا در بخش اصلی حضور داشت سال 1988 با فیلم شکلات بود(این فیلم را با فیلمی به همین نام که کاندید اسکار 2000 بود اشتباه نگیرید) اما فیلم حرام‌زاده‌ها در سال 2013 در بخش نوعی نگاه و بگذار آفتاب به داخل بتابد در بخش دو هفته کارگردان‌های سال 2017 نمایش داده شد.
آرنو دپلشین(برادر و خواهر)
جدیدترین فیلم این مؤلف فرانسوی درباره برادر و خواهری است که به دهه پنجاه زندگیشان نزدیک می‌شوند و دهه‌هاست با هم حرف نزده‌اند اما بعد از مرگ والدین‌شان مجبور می‌شوند دوباره با هم ارتباط برقرار کنند.ماریون کوتیار در این فیلم بازی می‌کند.هفت فیلم از دپلشن در بخش رقابتی کن به نمایش درآمده‌اند:نگهبان(1992)،زندگی جنسی من…یا چگونه وارد یک مشاجره شدم(1996)،استر کان(2000)،Playing ‘in the company of men’(2003) ،یک داستان کریسمسی(2008)،جیمی پی:روان‌درمانی یک بومی آمریکایی دشت‌ها(2013)، و اوه مرسی!(2019) که هیچ‌یک از این فیلم‌ها جایزه‌ای دریافت نکردند.روزهای طلایی من نیز در بخش دو هفته کارگردان‌های 2015 نمایش داده شده است.
لوکاس دونت(نزدیک)
این کارگردان بلژیکی با فیلمی درباره این‌که چگونه رابطه مستحکم و عمیق بین دو پسر جوان گسیخته می‌شود و یکی از آن‌ها برای پیدا کردن جواب سوال‌های خود به مادر دوستش رجوع می‌کند برای اولین بار است که در این بخش حضور دارد.دونت قبلا در سال 2018 با اولین فیلم خود دختر که در بخش نوعی نگاه به نمایش درآمد و جایزه دوربین طلایی را برای فیلم اول یک کارگردان دریافت کرد در کن حضور پیدا کرده بود.
جیمز گری(زمان آرماگدون)
یکی از دو فیلم آمریکایی فستیوال امسال، “زمان آرماگدون“ تا اندازه‌ای در هاله‌‌‌ای از رمز و راز قرار دارد.تنها توضیح موجود راجع‌به آخرین فیلم گری این است “داستانی درباره بلوغ و رشد در محله کوئینز در دهه هشتاد“.آنتونی هاپکینز،آن هاتاوی،جرمی استرانگ و تووا فلدشوه بازی‌گران این فیلم هستند.چهار فیلم گری،محوطه(2000)،شب مال ما است(2007)،دو عاشق(2008) و مهاجر(2013) قبلا در این بخش به نمایش درآمده بودند.
هیروکازو کورهادا(دلال)
کارگردان ستایش‌شده‌ی ژاپنی با یک درام به کن برگشته است. این فیلم درباره شخصیت‌هایی است که با “جعبه‌های دلالی“ ارتباط دارند؛جایی که مردم می‌توانند فرزندان ناخواسته‌شان را به صورت ناشناس در آن بیندازند.ماجرای فیلم در کره جنوبی می‌گذرد و سونگ کانگ-هو هنرپیشه فیلم انگل بونگ جون-هو در آن نقش‌آفرینی می‌کند.کورهادا اولین بار با فیلم فاصله(2001) در کن حضور پیدا کرده بود.فیلم هیچکس نمی‌داند در سال 2004 جایزه بهترین هنرپیشه مرد را برای یویو یاگیرا به ارمغان آورد که در سن 14 سالگی جوان‌ترین فردی بود که در تاریخ کن موفق به کسب چنین افتخاری شده بود. پس از نمایش عروسک هوایی در بخش نوعی نگاه 2009،کورهادا جایزه هیئت داوران را برای مثل پدر،مثل پسر در سال 2013 دریافت کرد.سال 2015 خواهر کوچک ما در بخش اصلی و پس از طوفان نیز در 2016 در بخش نوعی نگاه نمایش داده شد.آخرین حضور او در کن به سال 2018 برمی‌گردد که با فیلم دزدان فروشگاه موفق به دریافت نخل طلا شد.
ماریو مارتونه(نوستالژیا)
فیلم این کارگردان ایتالیایی درباره فلیس است که بعد از چهل سال به محله دوران جوانی‌اش برمی‌گردد،مکان‌های قدیمی را از نو کشف می‌کند و با گذشته‌ای که او را در خود فرو می‌برد مواجه می‌شود و سر و کله می‌زند.از دهه 1990 به بعد،این اولین بار است که فیلمی از مارتونه در کن نمایش داده می‌شود.عشق کثیف در 1995 در بخش رقابت اصلی و تمرین‌هایی برای جنگ در 1998 در بخش نوعی نگاه به نمایش درآمده بودند.
کریستین مونگیو(RMN)
در حال حاضر اطلاعاتی از جدیدترین فیلم مونگیو که یکی از چهره‌های پیشتاز و پیشروی موج نو سینمای رومانی به شمار می‌رود در دست نیست.اولین فیلم او غربی در سال 2002 در بخش نوعی نگاه به نمایش درآمد و فیلم بعدی این فیلم‌ساز 4 ماه،3 هفته و 2 روز جایزه نخل طلا را در 2007 دریافت کرد.مونگیو در سال 2009 با داستان‌هایی از عصر طلایی-یک فیلم آنتولوژی شامل آثاری از فیلم‌سازانی همچون هانو هوفر،کنستانتین پاپسکو و ایونا اوریکارو-به بخش نوعی نگاه بازگشت.در سال 2012 با ورای تپه‌ها در بخش رقابت اصلی شرکت کرد و موفق به دریافت جایزه بهترین فیلم‌نامه شد. جایزه بهترین هنرپیشه زن نیز برای همین فیلم نصیب کریستینا فلوتور و کاسمینا استارتان شد.آخرین حضور وی در کن به سال 2016 با فیلم فارغ‌التحصیل برمی‌گردد که جایزه بهترین کارگردان را به طور مشترک با اولیویه آسایاس(خریدار[مامور خرید] شخصی) برای او به ارمغان آورد.
روبن اوستلند(مثلث غم)
این فیلم درباره دو مدل است که فعالیت حرفه‌ای‌شان در نقطه تلاقی با هم قرار می‌گیرد.فیلم‌ساز سوئدی اولین بار با فیلم غیر عمدی(2008) که در بخش نوعی نگاه نمایش داده شد به کن آمد و در 2011 با نمایش فیلم بازی در دو هفته کارگردان‌ها به فستیوال برگشت.سپس با فیلم فورس ماژور که در سال 2014 در بخش نوعی نگاه به نمایش درآمد و موفق به دریافت جایزه هیئت داوران این بخش شد در کن حضور پیدا کرد.در 2017 با فیلم مکعب بالاخره در بخش رقابت اصلی حضور یافت و نخل طلا را دریافت کرد.
پارک چان ووک(تصمیم به رفتن)
یک کارآگاه که در حال تحقیق درباره مرگ یک مرد در کوهستان است با بیوه مرد درگذشته مواجه و روبرو می‌شود.کارگردان ستایش‌شده اهل کره جنوبی اولین بار در 2004 با فیلم Old Boyبه کن آمد و برنده جایزه بزرگ شد.او با فیلم تشنگی در 2009 به کن برگشت و جایزه هیئت داوران را به طور مشترک با آندره آرنو(تنگ ماهی) دریافت کرد.آخرین فیلم او در این فستیوال ندیمه در 2016 هیچ جایزه‌ای دریافت نکرد اما یکی از تحسین‌شده‌ترین فیلم‌هایی بود که در آن سال به کن راه پیدا کرد.
کلی رایکارد(حاضر شدن)
فیلم دیگری از آمریکا که در رقابت اصلی حضور دارد درباره مجسمه‌سازی است که به دنبال ایجاد تعادل در زندگی خلاقانه خود و رویدادهایی که به‌واسطه ارتباط با خانواده و دوستانش برای او رخ می‌دهد است.میشل ویلیامز،هونگ چائو و جودی هرش بازی‌گران این فیلم هستند.در حالی که رایکارد یکی از شاخص‌ترین چهره‌های سینمای مستقل آمریکا بوده است اما قبلا فقط یک بار فیلمی از او در کن حضور داشته:وندی و لوسی که در 2008 در بخش نوعی نگاه به نمایش در آمد.
سعید روستایی(برادران لیلا)
تا این لحظه جزئیات مشخصی از داستان سومین فیلم این کارگردان جوان ایرانی در دسترس نیست.این اولین باری است که فیلمی از این فیلم‌ساز در کن نمایش داده می‌شود.
طارق صالح(پسری از بهشت)
پنجمین فیلم این کارگردان سوئدی نشان می‌دهد بعد از سقوط و اضمحلال و سپس مرگ امام اعظم یک دانشگاه معتبر در قاهره مصر چگونه جنگ برای قدرت و نفوذ راه می‌افتد.مثل روستایی،این اولین فیلم صالح است که در کن به نمایش درمی‌آید.
کریل سربرنیکوف(همسر چایکوفسکی)
این کارگردان اهل روسیه رابطه بسیار آشفته و ناخوشایند بین پیوتر چایکوفسکی موزیسین و آهنگساز و همسرش آنتونیا میلیوکووا را در معرض دید تماشاگر قرار می‌دهد.سربرنیکوف اولین بار در سال 2016 و با نمایش فیلم دانش‌آموز در بخش نوعی نگاه به کن آمد.او در سال 2018 با فیلم لتو و در 2021 با تب(آنفلوانزای) پتروف به بخش رقابت اصلی بازگشت.
یرژی اسکولیموفسکی(Eo)
فیلم‌ساز لهستانی با اقتباسی معاصر از فیلم روبر برسون ناگهان بالتازار به کن بازگشته است.این فیلم سفر یک الاغ را به نمایش می‌گذارد که با افراد خوب و بد مواجه می‌شود و دیدگاهی منحصر به فرد از زندگی مدرن اروپایی را در معرض دید بیننده قرار می‌دهد.اسکولیموفسکی در بین کارگردان‌های رقیب امسال از طولانی‌ترین رابطه با فستیوال کن برخوردار است.اولین حضور او به سال 1972 با فیلم پادشاه،ملکه،سرباز برمی‌گردد.در 1978 با فیلم فریاد به کن برگشت و جایزه بزرگ را به طور مشترک با مارکو فرری (Bye Bye Monkey) دریافت کرد.در 1984 با فیلم موفقیت بهترین انتقام است و 1989 با سیل‌های بهاری در کن شرکت کرد.آخرین فیلمی که از او در این فستیوال به نمایش درآمد چهار شب با آنا بود که در 2008 در بخش دو هفته کارگردان‌ها روی پرده رفت.
والریا برونی تدسکی(درختان بادام)
در اواخر دهه هشتاد میلادی چهار نفر در آزمون ورودی یک مدرسه معتبر بازی‌گری شرکت می‌کنند و به دنبال آن،شور و اشتیاق و علائق،عشق و اولین تراژدی زندگیشان را تجربه می‌کنند.اولین فیلم این کارگردان فرانسوی که در کن نمایش داده شد هنرپیشه‌های زن بود که در 2007 در بخش نوعی نگاه به نمایش درآمد و جایزه هیئت داوران را دریافت کرد.تدسکی در 2013 با قصری در ایتالیا که اولین فیلم او در بخش رقابت اصلی بود به کن بازگشت.