استیون هاوکینگ فیزیکدان بزرگ و مشهور انگلیسی صبح امروز در 76 سالگی و در خانه‌اش در کمبریج انگلستان درگذشت. او بیش از همه به‌واسطه نظریاتش درباره سیاه‌چاله‌ها و نسبیت شناخته می‌شد و چند کتاب علمی مشهور نیز در این زمینه تالیف کرده بود که معروف‌ترین آن‌ها «خلاصه تاریخچه زمان» نام دارد. مرگ او توسط فرزندانش طی بیانیه‌ای اعلام شد.
استیون هاوکینگ در سال 1942، سیصد سال پس از مرگ گالیله در شهر آکسفورد به دنیا آمد. او تا هشت سالگی توانایی خواندن و نوشتن نداشت و در دوران مدرسه عموما جزو دانش‌آموزان متوسط کلاس بود. با این‌حال علی‌رغم نمرات متوسط، هاوکینگ توانست در هفده سالگی آزمون ورودی دانشگاه آکسفورد پذیرفته شود و بورسیه تحصیل در رشته فیزیک را به دست آورد. او در سن 21 سالگی متوجه شد به بیماری نادری به نام ALS مبتلا شده است. این بیماری بخشی از نخاع و مغز و سیستم عصبی را مورد حمله قرار می‌دهد و به تدریج با تضعیف ماهیچه‌های بدن، باعث فلج عمومی و از کارافتادگی کامل بدن می‌شود. او از اواخر دهه شصت مجبور به استفاده از صندلی چرخدار شد و به مرور تمام قدرت تحرک تمام اعضای بدنش را به جز حرکت انگشت از دست داد.
با این حال این موضوع مانع تلاش‌های علمی او نشد و توانست در دپارتمان ریاضیات کاربردی و فیزیک نظری دانشگاه کمبریج کرسی استادی و بعدها کرسی لوکازین ریاضیات را به دست آورد. سمتی که پیش از آن در اختیار دانشمند بزرگی چون آیزاک نیوتن بوده است. هاوکینگ به عنوان یکی از بزرگترین دانشمندان معاصر، در زمینه کیهان‌شناسی و گرانش کوانتومی به پژوهش می‌پرداخت و مهم‌ترین دستاورد او مقاله‌ای است که به رابطه سیاه‌چاله‌ها و قوانین ترمودینامیک می‌پردازد.
در این مقاله که در سال 1976 منتشر شد، آمده است که سیاه‌چاله نوعی تابش از خود بروز می‌دهد که این تابش (معروف به تابش هاوکینگ) به دلیل ساختار سیاه‌چاله فاقد هرگونه اطلاعات است. این مساله با قوانین فیزیک کوانتوم در تناقض بود که می‌گوید اطلاعات هرگز نمی‌توانند کاملا از بین بروند. بنابراین این تناقض تحت عنوان «پارادوکس اطلاعات سیاه‌چاله» تا سال‌ها یکی از بزرگترین معماهای فیزیک مدرن بود که در نهایت با توضیح کامل هاوکینگ در مقاله‌ای دیگر روشن شد. شرح و بسط نظریه او ابعاد وسیعی به خود گرفت و نهایتا خروجی آن این جمله بود: «جهان، فضا و زمان با بیگ بنگ (انفجار بزرگ) آغاز شده و نهایتا با فرورفتن در سیاه چاله پایان خواهد یافت/» این نظریه و نتیجه آن جایگاه او را تا حد بزرگترین دانشمند زمانه بالا برد و بحث‌های علمی فراوانی پیرامون خود برانگیخت.
هاوکینگ به واسطه کتاب‌های پرفروش خود خارج از فضای آکادمیک نیز شهرت بسیاری داشت. او در فیلم «سفر ستاره‌ای: نسل بعد» و مجموعه‌های تلویزیونی «تئوری بیگ‌بنگ» و «رد دوارف» حضور کوتاهی داشت و جلوی دوربین چند مستند مهم نیز قرار گرفت. آثار هنری بسیاری به او و نظریاتش ارجاع دادند و مشخصا دو فیلم داستانی نیز براساس زندگی او ساخته شد: «هاوکینگ» (2004) فیلم تلویزیونی شبکه BBC با بازی بندیکت کامبربچ در نقش هاوکینگ و «تئوری همه چیز» (2014) که در آن ادی ردمین نقش او را ایفا کرد و به خاطر این نقش جایزه اسکار بهترین بازیگر مرد را به دست آورد.
هاوکینگ توانایی عجیبی در خلق عبارات به‌یادماندنی و جملاتی داشت که جهان ذهنی او را خلاصه می‌کردند. منتخبی از این گزین‌گویه‌های جذاب را در ادامه می‌خوانید:
- زندگی فاجعه‌بار می‌شد اگر خنده‌دار نبود.
- بزرگترین دشمن دانش نادانی نیست، توهم دانایی است.
- فکر می‌کنم اگر روزی بیگانه‌های فضایی به دیدن ما بیایند، نتیجه‌اش تاثیری به اندازه رسیدن کشتی کریستف کلمب به آمریکا خواهد داشت؛ اتفاقی که برای بومیان قاره آمریکا چندان خوب پیش نرفت!
- هوش، توانایی سازگاری با تغییرات است
- به آسمان بالای سرتان نگاه کنید، نه پاهایتان روی زمین.
- ما همه با اینترنت به هم وصل شده‌ایم، درست مثل نورون‌های درون مغز بزرگ
- شاید فیزیک و ریاضیات بتوانند به ما بگویند جهان چگونه آغاز شد، اما دیگر چندان نمی‌توانند در پیش‌بینی رفتار انسانی مورداستفاده واقع شوند؛ چرا که در این‌باره معادلات لاینحل بسیاری باقی مانده‌اند. من هنوز هم نمی‌توانم بفهمم چه چیزی باعث می‌شود مردم این‌گونه رفتار کنند، به‌خصوص زنان!
- شاید زندگی سخت به‌نظر برسد، اما همیشه کاری هست که شما بتوانید انجامش دهید و در آن موفق باشید.