حسین جوانی
برای خیلی‌ها شروع سال نو و تعطیلات سیزده روزه‌اش مساوی مسافرت، دیدوبازیدهای خانوادگی و خوابیدن تا لنگ ظهر است. اما این تعطیلات مي‌تواند فرصت مغتنمی باشد برای کتاب خواندن. از این‌رو تصمیم گرفتیم سیزده کتاب را برای سیزده روزِ ابتدای سال‌تان پیشنهاد کنيم. کتاب‌هايی این فهرست موضوعیت خاصی ندارند ولی سعی کردیم کتاب‌هایی انتخاب کنیم که جذاب و کم‌حجم‌اند؛ به راحتی خوانده می‌شوند و قیمتی نهایت سی هزار تومانی دارند. در یک کلام؛ کتاب‌هایی که هم سَرِ ذوق‌تان بیاورند و هم با خواندن‌شان احساس نکنید وقت و پول‌تان هدر رفته:
بازمانده‌ي روز/ کازوئو ایشی گورو/ نجف دریابندری/ نشر کارنامه/ ۳۵۶صفحه/ 30 هزار تومان
نه کازوئو ایشی گورو نیازی به معرفی دارد و نه نجف دریابندری. این یکی از خوشایندترین اتفاقات تاریخ ادبیات است که داستانِ نویسنده‌ای ژاپنی‌تبار، که انگلیسی را بهتر از خود انگلیسی‌ها بلد است، را مترجمی ترجمه کرده که صاحب یکی از شیواترین و شیرین‌ترین نثرهای صد سال اخیر است. موقع خواندن بازمانده‌ي روز پیش از هرچیزی در شهدِ نثری جادویی غوطه‌ور خواهید شد که گرم و مطبوع احاطه‌تان کرده. همراه با آقای استیونز از مناظر زیبایی بریتانیا لذت خواهید برد و گذشته‌ای را مرور خواهید کرد که آینده‌ی دنیا را تغییر داده. آقای استیونز سرپیش‌خدمتی‌ست که زندگی‌اش را خرج وفاداری به اربابش کرده و از باقیمانده‌ی زندگی‌اش غافل بوده. اما این همه‌ی داستان نیست.
هنر شفاف اندیشیدن/ رولف دوبلی/ عادل فردوسی پور، بهزاد توکلی، علی شهروز/ نشر چشمه/ ۳۲۵صفحه/ 28 هزار تومان
حتماً در زندگی‌تان لحظاتی پیش آمده که پیش خودتان بگویید «دیگه پُشتِ دستِ خودم رو داغ می‌کنم که این کارو نکنم». در چنین لحظات در حال تجربه کردنِ ادارکی دقیق و عمیق از زندگی هستید که ممکن است هر چند سال یک بار به سراغ‌تان بیاید. اما آدمی‌زاد است دیگر. چند ساعت بعد یادتان می‌رود و دوباره روز از نو و روزی از نو. هنر شفاف اندیشیدن را می‌توان به نوعی دسته‌بندی همين لحظات دانست که ۹۹ خطای رایج هنگام اندیشیدن را در ۹۹ بخش کوتاه شرح می‌دهد. این خطاها گاهی آن‌قدر ساده‌اند که بدیهی به نظر می‌رسند اما گاهی چنان پیچیده‌اند که برای رسیدن به آن‌ها نیازمند سال‌ها تجربه هستید. مهم نیست چند سال‌تان است، چه شغلی دارید یا در چه جایگاه اجتماعی قرار دارید، هنر شفاف اندیشیدن به شما کمک می‌کند آدم بهتری باشید. یا حداقل راه بهتر شدن را نشان‌تان می‌دهد.
تو به اصفهان بازخواهی گشت/ مصطفی انصافی/ نشر چشمه/ 276 صفحه/ 24 هزار تومان
تو به اصفهان بازخواهی گشت داستان زندگی یک استاد دانشگاه است که در نوجوانی عاشق دختری لهستانی بوده. انصافی از طریق همین خط داستانی ساده به مقاطع مختلف زندگی استاد و عشقش سَرک می‌کشد و راوی زندگی‌ها و عشق‌های از دست رفته در ایران معاصر می‌شود. اولین کتاب مصطفی زمانی که به دلیل روانی کلام و پیوستگی داستانی‌اش در کمتر از یک سال به چاپ سوم رسیده، اثری کاملاً داستان‌گوست؛ خبری از حرف‌های خارج از چارچوب داستان و فلسفه‌بافی‌هايِ موجود در اکثر کارهای اول نویسندگان در آن نیست. تو به اصفهان بازخواهی گشت داستانی سرگرم‌کننده دارد كه هیچ‌گاه از ریتم نمی‌اُفتد و به راحتی شما را تا انتها به دنبال خود خواهد کشید.
ظرافتِ جوجه تیغی/ موریل باربری/ مرتضی کلانتریان/ انتشارات کندوکاو/ 360 صفحه/ 28 هزار تومان
در آپارتمانی در منطقه‌ی مُرفه‌نشین شهر، زنِ سرایدارِ بدعنق و پیری زندگی می‌کند که ظاهري نازیبا اما باطنی زیبا دارد و برای از دست ندادن شغلش مجبور است روح بزرگش را از دیگران پنهان نگاه دارد. در مقابل دختر نوجوانی که از ساکنین همین آپارتمان است، قدر زیبایی‌های دنیا را نمی‌داند… ظرافت جوجه تیغی از طریق بخش‌هایی کوتاه پیش می‌رود و به تناوب از زبان سریدار و دختر نوجوان روایت می‌شود. هر یک از این بخش‌ها را می‌توان به چشم یک وعده‌ی خواندن در نظر بگیرد اما نثرِ شیرینِ موريل باربری باعث می‌شود نتوانید جلوی خودتان را بگیرد و هر بار بیش از یک فصل را خواهید خواند. چرا که باربری به یادتان می‌اندازد فرهیختگی یکی از جلوه‌های انسانیت است. ظرافت جوجه تیغی پُر از جملات نغزی‌ست که شاید دل‌تان بخواهد برای دیگران نقل‌شان کنید یا در فرصتی دوباره به آن‌ها فکر کنید. جملاتی از این دست: «روشن‌بینی موفقیت را ناگوار می‌کند؛ حال آن‌که در پیش‌پااُفتادگی و حقارت همیشه این امید وجود دارد که وضعیت تغییر کند.»
آدم ما در قاهره (پیراسته و ویراسته‌ی یادداشت‌هاى قاسم غنى)/ محمد قائد/ نشر کلاغ/ 276 صفحه/ 27 هزار تومان
در تاریخ آمده «فوزیه»، همسر اول محمدرضا شاه، پس از سلسله وقایعی عجیب به حالت قهر به مصر می‌رود و بعد از مدتی درخواست طلاق می‌دهد. آن‌چه در این بین نامشخص مانده، جزئیات این جدایی و شرح مباحث صورت گرفته است. سال ۱۳۲۶ شاه تصمیم می‌گیرد، قاسم غنى، پزشک و ادیبِ صاحب نام، که به خاطر تصحیح دیوان حافظش مشهور است، را برای پیگیری مسائل به قاهره بفرستد. از این جا به بعد را می‌توانید از طریق یادداشت‌هایی دنبال کنید که غنی به شکل روزانه نوشته و بخشی را به عنوان گزارش به شاه ارائه داده. بَرخلاف تصورتان، جذابیت کتاب در افشای مذاکرات طلاق نیست؛ در خاله‌زنک بودنِ قاسم غنی‌ست. از این‌رو حتی اگر به این بخش از تاریخ ایران علاقه ندارید هم خواندن آدم ما در قاهره می‌تواند تجربه‌ای مفرح باشد. به این‌ها اضافه کنید پیش‌گفتارِ محمد قائد را که به دلیل جامعیت و زیبایی نثر، خودش کتاب خواندی جداگانه‌ای‌ست.
بیست زخم کاری/محمود حسینی زاد/ نشر چشمه/ 127صفحه/ 11 هزار تومان
تا به حال به این موضوع فکر کرده‌اید که آدم‌هایی که یک شرکت بین‌المللی را اداره می‌کنند، درون خودشان چه روابطی با هم دارند؟ پشت ظاهرِ اتوکشیده، ریش‌های آراسته و یقه‌های آهار زده‌شان چه رازهایی را پنهان می‌کنند و تظاهرشان به دین‌داری از آن‌ها چه موجودات پیش‌بینی‌ناپذیری ساخته؟ بیست زخم کاری درباره‌ی چنین آدم‌هایی‌ست. آدم‌هایی که مرز تظاهر به متمدن و مذهبی بودن تا توحشِ محض را در کسری از ثانیه سپری می‌کنند. بیست زخم کاری مثل سایر آثارِ محمود حسینی زاد، مختصر و مفید است. حسینی زاد عادت دارد فقط اصل قضیه را برای‌تان تعریف کند و بقیه را به ذهن و روح شما بسپارد تا پیش بروید و تاریک‌ترین زوایا را بکاوید. شاید برای همین است که داستانِ کم حجمِ بیست زخم کاری حسابی از شما انرژی می‌گیرد. چون شما را درگیر چسبناکی دنیایی می‌کند که به این راحتی‌ها نمی‌توانید خودتان را از آن جدا کنید.
برادران سیسترز/ پاتریک دوویت/ پیمان خاکسار/نشر چشمه / ۲۷۹صفحه/ 24 هزار تومان
بدون هیچ توضیح اضافه‌ای فقط به اسم کتاب توجه كنيد تا همه چیز برای‌تان روشن شود: «برادرانِ خواهر». برادران سیسترز مثل عنوان خلاقانه‌اش حال‌وهواي متناقض و مفرحي دارد. يك وسترن بدون حادثه اما پُرجزئيات كه شما را به ياد فيلم‌هاي برادران كوئن مي‌اندازد. خالی اما عمیق. پوچ اما خنده‌دار. کش‌آمده اما کوتاه. موقع خواندنِ برادران سیسترز یادتان باشد که ژاک اودیار(کارگردان فرانسوی) قرار است فیلمی بر اساس این داستان بسازد و نقش اصلی را هم خواکین فینیکس بازی خواهد کرد. تصورِ فینیکس در نقشی که انگار سال‌ها پیش برای او نوشته شده، جذابیت کتاب را دوچندان خواهد کرد.
بهشت و دوزخ/ جعفر مدرس صادقي/ نشر مركز/ 197 صفحه/ 14 هزار و 800 تومان
تابستان و پاييزِ سال 1319، دكتر مصدق سال‌هاست كه از سياست كناره‌گيري كرده و در احمدآباد روزگار سپري مي‌كند. اما پس از برکناری احمد متین‌دفتری، نخست وزیر و دامادش، بازداشت و به بيرجند منتقل مي‌شود. ماجرا از منظرِ خديجه، دختر نوجوانِ مصدق، روايت مي‌شود كه تحت تأثيرِ رفتارِ مأموران با پدرش مشكلات روحی پيدا مي‌كند. نثر پالوده و گزارشيِ مدرس صادقي، شما را به دل اتفاقي تاريخي پرتاب مي‌كند تا با آدم‌هايي عادي همراه شويد كه ناخواسته درگير موقعيتي بغرنج مي‌شوند.
لذتی که حرفش بود (شش تک نگاری درباره دیدن و زیستن)/پیمان هوشمندزاده/ نشر چشمه/ 102صفحه/ 7 هزار و 500 تومان
پیمان هوشمندزاده عکاس درجه یکی‌ست اما وقتی شروع به نوشتن می‌کند، همه‌چیزتمام می‌شود. لذتی که حرفش بود درباره‌ي دیدن است؛ درست دیدن و درست زندگی کردن؛ سادگی زندگی و لذت زیستن. لذتی که حرفش بود به خوبی نشان می‌دهد چرا با خریدنِ دوربین‌های چندمیلیونی کسی «عکاس» نمی‌شود. چون عکاس نیاز به بینشی دارد تا بتواند آن‌چه را که در نگاه نخست به چشم نمی‌آید یا از فرط عادی بودن دیده نمی‌شود را پیش روی‌مان بیاورد. لذتی که حرفش بود انتقال این ظرافت در نگاه است. آن هم به ساده‌ترین شکل ممکن‌اش.
پروست چگونه می‌تواند زندگی شما را دگرگون کند/ آلِن دوباتن/گلی امامی/ انتشارات نیلوفر/۲۱۱ صفحه/ 15 هزار تومان
تا به حال دیوانِ حافظ را از ابتدا تا انتها خوانده‌اید؟ مثنوی مولانا را چطور؟ شاهنامه‌ی فردوسی؟… مشکل اصلی چیست؟ حجم این آثار یا سنگینی محتوای‌شان؟ حالا فکر کنید یک نفر پیدا شود و کلیه‌ی درون‌مایه‌ی این آثار را از طریق سبک زندگی و با بررسی زندگی‌نامه‌ی نویسنده‌اش برای‌تان توضیح بدهد؛ در فصل‌هایی با عناوینی جذاب و قطعات کوتاه که بی‌شک حاوی عمیق‌ترین مفاهیم حیات خواهند بود. پروست چگونه می‌تواند زندگی شما را دگرگون کند چنین کتابی‌ست. در جستجوی زمان از دست رفته رمانِ هفت جلدی و سخت‌خوانِ مارسل پروست با همان معضلی رو‌به‌روست که آثاری مثل شاهنامه. دوباتن خیلی ساده می‌خواهد حالی‌مان کُند درگیرشدن با آثار بزرگ چطور می‌تواند زندگی ما را به کلی متحول کند. پس ارزش وقت و انرژی را که صرف خواندشان می‌شود دارند.
امرِ روزمره در جامعه‌ي پساانقلابی/ عباس کاظمی/ انتشارات فرهنگ جاوید/ ۲۳۶صفحه/ 24 هزار تومان
به این موضوع فکر کنید که اشیائی که هر روزه با آن‌ها سروکار دارید چه تأثیری در زندگی روزمره‌ی شما و از آن مهم‌تر اجتماع پیرامون‌تان دارند؟ عباس کاظمی در قامت یک جامعه‌شناس نگاهی عمیق به پیرامون ما ایرانی‌ها به خصوص در دهه‌ی شصت انداخته و عناصری فرهنگی و اجتماعی را پیش روی‌مان قرار می‌دهد که از طریق همین اشیاء رشد کرده و به بخشی از فرهنگ و موجودیت‌مان تبدیل شده‌اند. اين‌كه استفاده از ماشينِ «پيكان» چطور همه‌ي ما را به پيكان تبديل كرده و «كوپن» چطور به در صف ايستادن، مفهومي تازه بخشيده. دادن این توضیح هم زوری‌ست که بَرخلاف اکثر آثار جامعه شناسی در ایران، امر روزمره در جامعه‌ي پساانقلابی نثری ساده و همه‌فهم دارد. پس می‌توانید از طریق آن به نوستالژی‌های این دهه‌نگاهی متفاوت داشته باشید.
بالاخره یک روز قشنگ حرف می‌زنم/دیوید سداریس/پیمان خاکسار/ نشر چشمه / ۲۳۳صفحه/ 20 هزار تومان
به خودتان می‌آیید و می‌بینید دارید قاه‌قاه می‌خندید؛ آن هم به ظرافتِ بیان ماجرایی که به نظر چندان هم خنده‌دار نمی‌آید. ولی حتی نمی‌توانید برای بقیه تعریف کنید دقیقاً از چه چیزی خنده‌تان گرفته. بالاخره یک روز قشنگ حرف می‌زنم شبیه به متنِ یک استندآپ کمدی‌ست. بَرآمده از زندگی شخصی و پرداخت شده به وسیله‌ی رنج‌های بشری که وقتی با لحن درست خوانده شود به شکل عجیبی خنده‌دار است. سداریس پُرمخاطب‌ترین طنزنویس پانزده سال اخیر امریکاست و بسیاری بالاخره یک روز قشنگ حرف می‌زنم را بهترین کتاب او می‌دانند.
سیزده دلیل برای این که/ جی اشر/ فرمهر امیردوست/ انتشارات میلکان/ ۲۲۴ صفحه/ 27 هزار تومان
دختری نوجوان مُرده اما از طریق نوارهایی صوتی که از خودش به جا گذاشته متوجه می‌شویم خودکشی کرده. این که چرا خودکشی کرده و این‌که اصلاً حق داشته این کار را بکند یا نه، دو دلیل اصلی هستند که باعث مي‌شوند نتوانید کتاب را زمین بگذارید تا از ماجرا سَر در بیاورید. سیزده دلیل برای این که داستان قدرتمندی نیست و به سرعت از یادتان خواهد رفت اما به شدت جذاب و سرگرم کننده است. شاید به همین دلیل در این چند سال همواره در میان پُرفروش‌ترین کتاب‌های دنیا قرار داشته.