دقایقی قبل اسامی فیلمهای حاضر در سیو پنجمین جشنواره فیلم فجر رسما از سوی محمد حیدری دبیر جشنواره اعلام شد.
تعدادی از عناوین همانطور که پیشبینی میشد و در فضای رسانهای هم اخبار آن به گوش میرسید در این فهرست حضور دارند. علاوه بر غایبان قابل پیشبینی تعداد فیلمهای بینام و نشان و ناشناخته هم کم نیست.
با توجه به این که امسال بخشهای جنبی برای فیلمهای هنر و تجربه و فیلمهای اول هم از جشنواره حذف شده، حضور 9 فیلم اول در بخش مسابقه چندان هم با ترکیب کلی و همیشگی فجر در تضاد نیست.
هنوز اسامی فیلمهای بخش چشمانداز(خارج از مسابقه) اعلام نشده و اعضای هیئت داوران هم مشخص نیستند، به همین دلیل در ساعات و روزهای آینده باید منتظر خبرهای دیگری از دبیرخانه جشنواره باشیم و احتمال دارد که تعدادی از غایبان مهم به بخش چشمانداز راه پیدا کنند.
همچنین امسال حاشیههای پیشآمده برای حضور فیلمهای ایرانی در جشنواره برلین وضعیت را برای تعدادی از آثار مدعی پیچیده کرده و ظاهرا همین امر در غیبت تعدادی از آثار هم بیتاثیر نبوده.
با این وجود چند نکته قابل توجه درباره فیلمهای امسال جشنواره به چشم میخورد:
- مسعود کیمیایی که با «قاتل اهلی» به جشنواره امسال آمده، پرسابقهترین فیلمساز این دوره جشنواره است. «قاتل اهلی» بعد از چند ماه اختلاف و کشمش میان تهیهکننده و کارگردان بالاخره اولین حضورش را در جشنواره فجر تجربه خواهد کرد.
- امسال چهار کارگردان زن در بخش مسابقه حضور دارند که در صورت اعلام فیلمهای بخش چشمانداز احتمال افزایش تعداد زنان فیلمساز جشنواره دور از ذهن نیست.
- «چراغهای ناتمام»، «شماره 17 سهیلا»، «انزوا» و «پشت دروازه سکوت» از جمله ناشناخته امسال به شمار میآیند.
- هاتف علمیردانی که در سالهای گذشته با «به خاطر پونه»، «مردن به وقت شهریور»، «کوچه بینام» و «هفت ماهگی» چهار متوالی در جشنواره را تجربه کرده بود، امسال در بخش مسابقه حضور ندارد. در صورتی که فیلم پر بازیگر «آباجان» به بخش چشمانداز برسد یک رکورد عجیب به نام علیمردانی ثبت خواهد شد.
- در سالهای اخیر چندین کارگردان سرشناس فرصت حضور در بخش مسابقه فجر را پیدا نکرده اند. از جمله نمونههای مهم تهمینه میلانی است که آخرین بار با «سوپر استار» یک فیلم مدعی در بخش مسابقه داشت و کیانوش عیاری که تمام ساختههای اخیرش با حاشیه مواجه شده است.
- محمدحسین مهدویان، سعید روستایی و نوید محمدزاده که پدیدههای سال گذشته بودند امسال هم دوباره در جشنواره حاضر اند و فرصت تکرار جایزههای دوره قبلی خود را خواهند داشت.
- «گشت 2» تنها فیلم دنباله حاضر در جشنواره امسال است. پیش از این شاهد نمایش فیلمهای دنبالهای «اخراجیها» و «رسواییها» در جشنواره بوده ایم.
- شهرام مکری که بهعنوان یکی از فیلمسازان مهم حاضر ایران شناخته میشود و حتی در بخشهای جنبی فجر هم سابقه داوری دارد تا به حال موفق به حضور در بخش مسابقه جشنواره فجر نشده است!
- امسال دو فیلمساز با دو فیلم خواستار حضور در جشنواره بودند، حمید نعمتالله و حسین شهابی. «رگ خواب» نعمتالله به بخش مسابقه راه پیدا کرده ولی فعلا از شهابی در جشنواره خبری نیست.
- فیلمهایی چون «لرد»، «یواشکی»، «پدیده» و «هجوم» که گفته میشود بیشترین شانس برای حضور در جشنواره برلین را دارند، هیچکدام در بخش مسابقه فجر نخواهند بود. «لرد» و «هجوم» ظاهرا با مشکل عمدهی اصلاحیه و ممیزی مواجه شده اند، «یواشکی» به دبیرخانه جشنواره ارائه نشده و «پدیده» هم اصلا متقاضی حضور نبوده است.
- آیدا پناهنده، وحید جلیلوند، محمدحسین مهدویان و سعید روستایی فیلم اولیهای موفق دو دورهی اخیر جشنواره بودند که امسال هم حضور خود در بخش مسابقه را تمدید کرده اند. روستایی امسال بهعنوان نویسنده فیلمنامه «سد معبر» در جشنواره حاضر است.
- «ساعت پنج عصر» مهران مدیری و «نهنگ عنبر 2» سامان مقدم، دو فیلم مدعی گیشهی سال آینده اصلا به جشنواره نرسیدند. احتمالا شاهد نمایش یکی از این دو فیلم در نوروز 96 خواهیم بود.
- در میان غایبان امسال فیلمهای «خوب، بد جلف»، «ملی و راههای نرفته»، «بوف کور»، «آباجان»، «ماجان»، «زرد»، «فصل نرگس»، «شعلهور» «گیلدا»، «بیحساب»، «خانه کاغذی»، «حریم شخصی»، «خرگیوش» و «آباجان» به دلیل حضور نامهای سرشناس در میان بازیگران و پشت دوربین شانس بیشتری برای حضور در بخش چشمانداز جشنواره دارند.
فهرست فیلمهای راه یافته به جشنواره فیلم فجر امسال به شرح زیر است:
مادری (رقیه توکلی)
ایتالیا ایتالیا (کاوه صباغزاده)
انزوا (مرتضی علیعباس میرزایی)
نگار (رامبد جوان)
سد معبر (محسن قرایی)
چراغهای ناتمام (مصطفی سلطانی)
ماه گرفتگی (مسعود اطیابی)
یک روز به خصوص (همایون اسعدیان)
کمدی انسانی (محمد هادی کریمی)
ویلاییها (منیر قیدی)
گشت 2 (سعید سهیلی)
سوفی و دیوانه (مهدی کرمپور)
رگ خواب (حمید نعمتالله)
پشت دروازه بهشت (علی نوری اسکویی)
اسرافیل (آیدا پناهنده)
فراری (علیرضا داوودنژاد)
ماجرای نیمروز (محمدحسین مهدویان)
بدون تاریخ، بدون امضا (وجید جلیلوند)
سارا و آیدا (مازیار میری)
زیر سقف دودی (پوران درخشنده)
خفگی (فریدون جیرانی)
پشت دیوار سکوت ( مسعود جعفری جوزانی)
آذر (محمد حمزهای)
قاتل اهلی (مسعود کیمیایی)
تابستان داغ (ابراهیم ایرج زاد)
بیست و یک روز بعد (محمدرضا خردمندان)
شماره 17 سهیلا (محمود غفاری)